Q&A: Làm việc ở Thụy Điển
Dưới đây là toàn bộ bài chia sẻ của Travelling Kat cùng Đại sứ quán Thụy Điển về trải nghiệm cá nhân của Kat khi làm việc ở Thụy Điển.
- Tên thật: Nguyễn Kim Ngân
- Công việc: Quản lý truyền thông toàn cầu, khối ngành dịch vụ cho sản phẩm công cụ lắp ráp công nghiệp tại tập đoàn Atlas Copco
- Ngành học: Truyền thông đa phương tiện, Đại học Örebro
Q1: Những thử thách bạn phải đối mặt khi chuyển từ Việt Nam sang làm việc ở Thụy Điển? Bạn đã vượt qua các thử thách đó như thế nào?
Thử thách lớn nhất có lẽ là học cách tiếp cận vấn đề với tầm nhìn dài hạn.
Tôi vốn là người xử lý công việc rất nhanh. Khi còn làm việc ở Việt Nam, tôi làm cho một tạp chí – nơi có nhịp độ làm việc và phát triển rất khẩn trương. Tôi thường đưa ra quyết định nhanh chóng và ứng biến linh hoạt.
Khi chuyển sang Thụy Điển và làm việc ở Atlas Copco, một công ty công nghiệp có lịch sử 150 năm, tôi nhận ra rằng các quy trình đã được xây dựng qua nhiều năm, có tác động đến nhiều bộ phận và ảnh hưởng đến các quy trình khác. Vì vậy, tôi phải tuân thủ một cách nghiêm ngặt. Mỗi khi đứng trước một vấn đề, tôi cần cân nhắc đến các quyết định đã được đưa ra trước đó, ý kiến của những người liên quan, cũng như đánh giá tác động trực tiếp và gián tiếp của quyết định đó. Đó là một quy trình dài, nhưng đổi lại, kết quả thường có tầm nhìn xa và bền vững hơn.
Để có thể kể lại thử thách này một cách mạch lạc như vậy, tôi đã phải trải qua không ít sai lầm, thậm chí là thất bại. May mắn thay, nơi tôi làm việc, mọi người luôn chừa chỗ cho thất bại – để học hỏi, để sáng tạo và để tiến bộ. Học từ thất bại là cách tôi đã chọn và cũng là điều tôi luôn khuyên các bạn trẻ vận dụng để thích nghi với môi trường làm việc tại đây.
Q2: Là một người trẻ Việt Nam, bạn thấy được lợi ích nổi trội gì khi làm việc ở Thụy Điển?
Đầu tiên, chắc chắn là sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống (work-life balance).
Tôi nhớ nhiều điều khi rời xa Việt Nam: gia đình, bạn bè, món ăn, nhịp sống rộn ràng, thời tiết ấm áp… Nhưng có một điều tôi không hề nhớ – đó là những kỳ nghỉ phải mang theo máy tính, luôn trong trạng thái sẵn sàng trả lời điện thoại từ sếp hay đồng nghiệp.
Bây giờ, sau giờ làm việc, tôi ngắt kết nối hoàn toàn với công việc, dành thời gian cho bản thân và tận hưởng những kỳ nghỉ đúng nghĩa – trọn vẹn và thư thái.
Thứ hai, điều đặc biệt quan trọng với tôi là được làm việc trong một môi trường khuyến khích sự sáng tạo.
Sáng tạo ở đây không phải là làm thơ, viết nhạc hay vẽ tranh – mà là khả năng tư duy khác biệt, tiếp cận vấn đề theo cách mới, dám thử nghiệm để đạt được kết quả tốt hơn.
Để nuôi dưỡng tinh thần sáng tạo ấy, các công ty Thụy Điển thường xây dựng một cơ cấu tổ chức phẳng hoặc có ít tầng bậc quản lý, nhằm đảm bảo rằng mọi ý tưởng đều được lắng nghe và có thể tiếp cận người ra quyết định. Ngay cả một thực tập sinh – người ở vị trí thấp nhất – cũng có cơ hội được trao quyền, được thử và được tỏa sáng.
Tôi đã làm việc tại công ty này suốt 13 năm, từ một thực tập sinh đúng nghĩa trở thành một chuyên viên, một trưởng dự án, và hiện tại là một quản lý. Trên hành trình đó, tôi may mắn được gặp những người sếp luôn quan tâm, biết lắng nghe, sẵn sàng hỗ trợ và trao cho tôi những cơ hội để phát triển và tỏa sáng.
Q3: Bạn có lời khuyên nào dành cho các bạn trẻ Việt Nam đang xây dựng sự nghiệp ở Thụy Điển? Kỹ năng gì được các nhà tuyển dụng Thụy Điển ưu tiên tìm kiếm?
Tôi có thể có hẳn một bài dài để viết về những lời khuyên này luôn (cười).
Tuy nhiên, nếu hai lời khuyên quan trọng nhất thì đơn giản sẽ là:
- Pour your heart into what you’re doing: Hãy tập trung, mang hết tâm sức, đam mê và sự chú ý của mình vào công việc mình đang làm để mỗi phút giây ở công ty đều có ý nghĩa. Người lãnh đạo tốt, những người đồng nghiệp quanh bạn nhất định sẽ nhìn thấy điều đó và trân trọng bạn.
- Leave what you’re doing at work: Hết giờ làm, hãy để hết lại, dành thời gian cho bản thân và gia đình. Chẳng một công ty nào ở Thụy Điển mong muốn vắt kiệt sức của nhân viên và làm cho nhân viên bị quá tải hết.
Theo mình, kỹ năng được đánh giá cao nhất trong môi trường làm việc chính là kỹ năng giải quyết vấn đề. Bạn có thể nói tiếng Anh không hoàn hảo, bạn có thể không phải là chuyên gia trong mọi lĩnh vực nhưng nếu bạn có kỹ năng giải quyết vấn đề, bạn sẽ nắm được vấn đề, biết bóc tách vấn đề thế nào, tìm đến chuyên gia nào để tham vấn, đặt mức độ ưu tiên ra sao để giải quyết vấn đề.
Q4: Đất nước, con người, môi trường làm việc ở Thụy Điển đã tạo dấu ấn nào lên cá tính, con người bạn?
Mọi người ở đây thường gọi tôi là Kim (thay vì Ngân hay Kim Ngân như ở Việt Nam). Tôi hy vọng cái tên này đã là một phần thương hiệu cá nhân của tôi theo cách nào đó. Nói vui chút, tôi có thể gom ba điều đất nước Thụy Điển tái định hình con người tôi theo đúng ba chữ cái trong tên này.
K – Kreativ (Creative): Như tôi đã nói trên: làm ở đây, tôi không cho phép mình dừng lại ở một phương án, một cách suy nghĩ hay một cách tiếp cận. There is always a better way là motto của công ty tôi đó.
I – Inkluderande (Inclusive): Luôn lắng nghe và tham vấn ý kiến của những người xung quanh. Bởi mỗi người, với năng lực, kiến thức, góc nhìn khác nhau có thể mang lại cho bản thân tôi nhiều góc nhìn.
M – Måttful (Moderate, balanced): Tôi luôn được đánh giá là người thẳng thắn. Nhưng đôi khi, tôi đã từng là người tương đối nóng nảy và vội vã. Tôi thường mất kiên nhẫn và đưa ra góp ý trực diện. Nhưng sau nhiều năm làm việc trong môi trường Thụy Điển, tôi nỗ lực trở thành một người bình tĩnh, điềm đạm và cân bằng hơn, cố gắng đưa ra những góp ý mang tính xây dựng với cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn.
Q5: Bạn có thể chia sẻ một kỷ niệm đáng nhớ đã thay đổi cách nhìn của bạn khi làm việc ở Atlas Copco?
Trời, quá nhiều những kỷ niệm đáng nhớ luôn!
Một trong những kỷ niệm đáng nhớ nhất của tôi là chính khi sản xuất video ngắn nhân dịp 150 năm thành lập công ty. Nhờ video đó, tôi đã gặp những người gắn bó với công ty gần 40 năm, sống và làm việc ở trên 10 quốc gia, những cụ già 80 tuổi vẫn đến văn phòng chỉ để dẫn khách hàng đi thăm quan bảo tàng của công ty. Tôi được gặp những sinh viên đang thực tập tại các nhà máy của Atlas Copco khắp nơi trên Thế giới.
Đặc biệt hơn cả, tôi được gặp những bạn trẻ Việt Nam làm việc cho Atlas Copco lại nhà máy của khách hàng ở Hải Phòng. Các bạn thông minh, sáng sủa, hiểu sâu sắc sản phẩm của Atlas Copco và chung tay, sát cánh cùng khách hàng để xây dựng nhà máy sản xuất ô tô đầu tiên ở Việt Nam trong thời gian thần tốc. Tôi được chứng kiến những sản phẩm của chúng tôi ở Thụy Điển đang đóng góp cho giấc mơ Việt Nam, xây dựng đất nước Việt Nam, được thấy tài năng và niềm tin Việt Nam trong mắt các bạn kỹ sư trẻ.
Với tôi, tầm nhìn về toàn cầu hóa, tầm nhìn về truyền thông toàn cầu được mở rộng cả trong tâm trí, lẫn trong trái tim mình.
Đọc thêm về trải nghiệm tìm việc đúng ngành của tôi ở Thụy Điển.